ഇസ്‌ലാമോഫോബിയ കാരണവും പ്രതിവിധിയും

സമീപ വർഷങ്ങളിൽ, വിവേചനം, മുൻവിധികൾ, സാമൂഹിക നീതി എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകളിൽ “ഇസ്ലാമോഫോബിയ” എന്ന പദം പ്രാധാന്യം നേടിയിട്ടുണ്ട്. ഇസ്ലാമോഫോബിയയുടെ ഉത്ഭവം, ആവിർഭാവങ്ങൾ, വ്യക്തികൾക്കും സമൂഹങ്ങൾക്കും മേലുള്ള സ്വാധീനം എന്നിവ പരിശോധിക്കുന്ന ആഴത്തിലുള്ള പര്യവേക്ഷണം നൽകാൻ ഞാൻ ശ്രമിക്കുന്നു.
ഇസ്ലാമോഫോബിയയുടെ ഉത്ഭവമായി നാം മനസ്സിലാക്കുന്നത്
മുസ്ലിം ഭൂരിപക്ഷ പ്രദേശങ്ങളും മറ്റ് നാഗരികതകളും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷങ്ങളുടെയും അധിനിവേശത്തിന്റെയും കാലഘട്ടങ്ങളിൽ നിന്ന് നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പുള്ള ഇസ്ലാമോഫോബിയയ്ക്ക് ആഴത്തിലുള്ള ചരിത്രപരമായ വേരുകളുണ്ട്. കുരിശുയുദ്ധങ്ങൾ, യൂറോപ്യൻ കൊളോണിയലിസം, ഓട്ടോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ വിപുലീകരണം എന്നിവയെല്ലാം ഇസ്ലാമിനെയും മുസ്ലീങ്ങളെയും കുറിച്ചുള്ള നിഷേധാത്മകമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിന് കാരണമായി. സമകാലിക കാലഘട്ടത്തിൽ, ഭീകരവാദം, ഭൌമരാഷ്ട്രീയ സംഘർഷങ്ങൾ, കുടിയേറ്റം തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങൾ ഇസ്ലാമോഫോബിയുടെ മനോഭാവത്തിന് കൂടുതൽ ആക്കം കൂട്ടി.
ഇനി ഇന്ത്യയിൽ ഇസ്ലാമോഫോബിയയുടെ വളർച്ചയും മറ്റും നോക്കുമ്പോൾ നാം ഏറെ മനസ്സിലാക്കേണ്ടത് ഗവൺമെന്റിന്റെ ഭാഗത്തുനിന്ന് പോലും മുസ്ലീങ്ങളെ എതിർത്തു നിൽക്കുന്ന പല സംഭവങ്ങളും നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട് എന്നുള്ളതാണ് . അത് രാജ്യത്തിന്റെ സാമൂഹിക ഘടനയിലും രാഷ്ട്രീയ ഭൂപ്രകൃതിയിലും സാമുദായിക ഐക്യത്തിലും കാര്യമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്നു. മുസ്ലീങ്ങളോട് അവരുടെ മതത്തിൻ്റെയോ ഇസ്ലാമുമായുള്ള ബന്ധത്തിൻ്റെയോ അടിസ്ഥാനത്തിൽ കാണിക്കുന്ന മുൻവിധികൾ, വിവേചനം അല്ലെങ്കിൽ ശത്രുത എന്നിവയെ ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വാക്കാലുള്ള ദുരുപയോഗം, വിദ്വേഷ പ്രസംഗം മുതൽ ശാരീരിക അക്രമം, വ്യവസ്ഥാപിതമായ വിവേചനം, സാമ്പത്തികവും സാമൂഹികവുമായ അവസരങ്ങളിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കൽ തുടങ്ങി വിവിധ രൂപങ്ങളിൽ ഈ പ്രതിഭാസം പ്രകടമാണ്.
ചരിത്രപരമായി, വൈവിധ്യമാർന്ന സംസ്കാരങ്ങളുടെയും മതങ്ങളുടെയും പാരമ്പര്യങ്ങളുടെയും നാടാണ് ഇന്ത്യ. എന്നിരുന്നാലും, കൊളോണിയലിസം, വിഭജനം, സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ സംഭവവികാസങ്ങൾ എന്നിവയാൽ സ്വാധീനിക്കപ്പെട്ട മതപരമായ അസഹിഷ്ണുതയുടെയും വിവേചനത്തിന്റെയും സംഭവങ്ങൾ അതിന്റെ ചരിത്രത്തിലുടനീളം ഉയർന്നുവന്നിട്ടുണ്ട്. സമീപ ദശകങ്ങളിൽ, സ്വത്വരാഷ്ട്രീയത്തിൻറെ ഉയർച്ച, മതപരമായ ധ്രുവീകരണം, ദേശീയ പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങൾ എന്നിവ സംഘർഷങ്ങൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും മുസ്ലീങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ന്യൂനപക്ഷ സമുദായങ്ങളുടെ പാർശ്വവൽക്കരണത്തിന് കാരണമാവുകയും ചെയ്തു.
ഇന്ത്യയിലെ ഇസ്ലാമോഫോബിയയ്ക്ക് കാരണമാകുന്ന പ്രധാന ഘടകങ്ങളിലൊന്നാണ് മാധ്യമങ്ങളിലും പൊതു വ്യവഹാരങ്ങളിലും മുസ്ലീങ്ങളെ ചിത്രീകരിക്കുന്നത്. മാധ്യമ വിവരണങ്ങൾ പലപ്പോഴും മുസ്ലിംകളെ തീവ്രവാദികളായോ തീവ്രവാദികളായോ അക്രമത്തിന് സാധ്യതയുള്ള ഒരു ഏകീകൃത ഗ്രൂപ്പായോ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് ചെയ്യുന്നു. അത്തരം ചിത്രീകരണം നെഗറ്റീവ് സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകളെ നിലനിർത്തുക മാത്രമല്ല, വിശാലമായ ജനങ്ങൾക്കിടയിലെ മുൻവിധികളെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. കൂടാതെ, രാഷ്ട്രീയ വാചാടോപങ്ങളും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് തന്ത്രങ്ങളും ചിലപ്പോൾ മതവികാരങ്ങൾ ചൂഷണം ചെയ്യുകയും വിഭജനം കൂടുതൽ ആഴത്തിലാക്കുകയും സമുദായങ്ങൾക്കിടയിൽ അവിശ്വാസം വളർത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.
വർഗീയ കലാപങ്ങളും മുസ്ലീങ്ങളെ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള വിദ്വേഷ കുറ്റകൃത്യങ്ങളും ഇന്ത്യയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. സാമുദായിക സംഘർഷങ്ങൾ, മതപരമായ സ്ഥലങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള തർക്കങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ അക്രമത്തിന് പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന പ്രകോപനപരമായ പ്രസംഗങ്ങൾ എന്നിവ ഈ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. അത്തരം അക്രമങ്ങളുടെ അനന്തരഫലങ്ങൾ സമുദായങ്ങളിൽ പാടുകൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും മുസ്ലീങ്ങൾക്കും മറ്റ് ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങൾക്കും ഇടയിൽ ഭയവും അവിശ്വാസവും വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഇന്ത്യയിലെ ഇസ്ലാമോഫോബിയയുടെ മറ്റൊരു മാനമാണ് സാമ്പത്തിക പാർശ്വവൽക്കരണം. ഇന്ത്യയിലെ മുസ്ലിംകൾ പലപ്പോഴും വിദ്യാഭ്യാസം, തൊഴിൽ, പാർപ്പിട അവസരങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്ക് തടസ്സങ്ങൾ നേരിടുന്നു. മുസ്ലീങ്ങളും മറ്റ് സമുദായങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലും സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക വികസനത്തിലുമുള്ള അസമത്വങ്ങൾ പഠനങ്ങളും റിപ്പോർട്ടുകളും എടുത്തുകാണിക്കുന്നു. തൊഴിൽ, നിയമന പ്രക്രിയകളിലെ വിവേചനം, മുസ്ലീങ്ങളുടെ വിശ്വസ്തതയെയും വിശ്വാസ്യതയെയും കുറിച്ചുള്ള സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകൾ എന്നിവ സാമ്പത്തിക ബഹിഷ്കരണത്തിന് കാരണമാകുകയും സമൂഹത്തിനുള്ളിൽ ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെ ചക്രങ്ങൾ നിലനിർത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.

കൂടാതെ, നിയമനിർമ്മാണപരവും നയപരവുമായ നടപടികൾ ചിലപ്പോൾ മുസ്ലിം ആചാരങ്ങളെയും സ്ഥാപനങ്ങളെയും ലക്ഷ്യമിടുകയും സമൂഹത്തെ കൂടുതൽ പാർശ്വവൽക്കരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഏകീകൃത സിവിൽ കോഡ്, പശു കശാപ്പ് നിരോധനം, പൌരത്വ നിയമങ്ങൾ തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾ പലപ്പോഴും മുസ്ലീങ്ങളെ ആനുപാതികമായി ബാധിച്ചിട്ടുണ്ട്, ഇത് അവരുടെ അവകാശങ്ങളെയും സ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകൾ വെട്ടിക്കുറയ്ക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു.
ഇസ്ലാമോഫോബിയയുടെ പ്രകടനങ്ങൾ ഞാൻ നോക്കുമ്പോൾ ഇസ്ലാമോഫോബിയ സൂക്ഷ്മമായ പക്ഷപാതം മുതൽ വിവേചനത്തിന്റെയും അക്രമത്തിന്റെയും പരസ്യമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വരെ വിവിധ രൂപങ്ങളിൽ പ്രകടമാണ്. മാധ്യമ ചിത്രീകരണങ്ങൾ, രാഷ്ട്രീയ തന്ത്രങ്ങൾ, ജനകീയ സംസ്കാരം എന്നിവയിലൂടെ മുസ്ലിംകളെ അക്രമാസക്തരോ അടിച്ചമർത്തുന്നവരോ പിന്നോക്കരോ ആയി ചിത്രീകരിക്കുന്ന നെഗറ്റീവ് സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകൾ നിലനിൽക്കുന്നു. തൊഴിൽ, പാർപ്പിടം, വിദ്യാഭ്യാസം, നിയമ നിർവ്വഹണം എന്നിവയിൽ മുസ്ലിംകൾ വിവേചനം നേരിട്ടേക്കാം, ഇത് പാർശ്വവൽക്കരണത്തിലേക്കും സാമൂഹിക അവസരങ്ങളിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കലിലേക്കും നയിച്ചേക്കാം. പള്ളി നശീകരണവും ശാരീരിക ആക്രമണങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ മുസ്ലീങ്ങളെ ലക്ഷ്യമിടുന്ന വിദ്വേഷ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ ഇസ്ലാമോഫോബിയയുടെ അപകടകരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉയർത്തിക്കാട്ടുന്നു.
വ്യക്തികളിലും സമൂഹങ്ങളിലും ചെലുത്തുന്ന സ്വാധീനം ചെറുതല്ലാത്ത ഒന്നാണ് ഇന്ന് നമുക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കും. ഇസ്ലാമോഫോബിയയുടെ സ്വാധീനം വ്യക്തിഗത അനുഭവങ്ങൾക്കപ്പുറം മുഴുവൻ സമൂഹങ്ങളെയും ബാധിക്കുന്നു. ഇസ്ലാമോഫോബിക് മനോഭാവങ്ങളുമായി നിരന്തരം സമ്പർക്കം പുലർത്തുന്നത് മുസ്ലീങ്ങൾക്കിടയിൽ ഭയം, ഉത്കണ്ഠ, അന്യവൽക്കരണം എന്നിവയിലേക്ക് നയിക്കുകയും അവരുടെ മാനസികാരോഗ്യത്തെയും ക്ഷേമത്തെയും ബാധിക്കുകയും ചെയ്യും. മാത്രമല്ല, വിവേചനപരമായ നയങ്ങളും സമ്പ്രദായങ്ങളും വ്യവസ്ഥാപിതമായ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിർത്തുകയും മുസ്ലിം സമുദായങ്ങളുടെ സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ പങ്കാളിത്തം പരിമിതപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇസ്ലാമോഫോബിയ സാമൂഹിക ഐക്യത്തെയും മതാന്തര ബന്ധങ്ങളെയും ദുർബലപ്പെടുത്തുകയും വൈവിധ്യമാർന്ന ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ വിഭജനവും അവിശ്വാസവും വളർത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഇന്നത്തെ ലോകത്ത്, ഇസ്ലാമോഫോബിയ നിർഭാഗ്യവശാൽ ഒരു വ്യാപകമായ പ്രശ്നമായി തുടരുന്നു, അത് പലപ്പോഴും തെറ്റിദ്ധാരണകളും സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകളും മൂലമാണ്.
എന്നാൽ ഇത് സങ്കൽപ്പിക്കുക . നിങ്ങൾ ഒരു പ്രാദേശിക സ്കൂൾ പരിപാടിയിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു, അവിടെ ഒരു മുസ്ലീം കുടുംബം ആദ്യമായി പങ്കെടുക്കുന്നു. ഉത്കണ്ഠയോ അസ്വസ്ഥതയോ അനുഭവപ്പെടുന്നതിനുപകരം, എല്ലാവരും അവരെ ഊഷ്മളമായി സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു, അവരുടെ പാരമ്പര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും അനുഭവങ്ങളെക്കുറിച്ചും അറിയാൻ ആകാംക്ഷയോടെ. ആ തുറന്ന മനസ്സോടെയും ജിജ്ഞാസയോടെയുമാണ് ഇസ്ലാമോഫോബിയയ്ക്കെതിരായ പോരാട്ടം ആരംഭിക്കുന്നത്.
വിദ്യാഭ്യാസമാണ് പ്രധാനം. ഇസ്ലാം ഉൾപ്പെടെ വിവിധ ലോക മതങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പാഠങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു ഹൈസ്കൂൾ പാഠ്യപദ്ധതിയുടെ ഉദാഹരണം എടുക്കുക. വിവിധ വിശ്വാസങ്ങളുടെ വിശ്വാസങ്ങൾ, സമ്പ്രദായങ്ങൾ, സംഭാവനകൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ച് പഠിക്കുന്നതിലൂടെ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് വൈവിധ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആഴത്തിലുള്ള ധാരണയും വിലമതിപ്പും ലഭിക്കും. ഇത് തടസ്സങ്ങൾ തകർക്കുകയും സഹാനുഭൂതിയുടെയും ബഹുമാനത്തിന്റെയും പാലങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്യും.
നിയമനിർമ്മാണവും നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നതായി നമുക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കും. വിവേചന വിരുദ്ധ നിയമങ്ങൾ ജോലിസ്ഥലത്തെ മുസ്ലീം ജീവനക്കാരുടെ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്ന ഒരു സാഹചര്യം സങ്കൽപ്പിക്കുക. മതപരമായ പശ്ചാത്തലം പരിഗണിക്കാതെ എല്ലാവർക്കും തുല്യ അവസരങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്നും നീതിപൂർവം പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നുണ്ടെന്നും ഇത് ഉറപ്പാക്കുന്നു.
മാധ്യമ പ്രാതിനിധ്യവും പ്രധാനമാണ്. മറ്റെല്ലാവരെയും പോലെ പ്രതീക്ഷകളും സ്വപ്നങ്ങളും പോരാട്ടങ്ങളുമുള്ള ദൈനംദിന മനുഷ്യരായി ചിത്രീകരിക്കപ്പെടുന്ന ഒരു ടിവി ഷോ കാണുന്നത് സങ്കൽപ്പിക്കുക. മാധ്യമങ്ങളിലെ പോസിറ്റീവും സൂക്ഷ്മവുമായ ചിത്രീകരണങ്ങൾ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകളെ വെല്ലുവിളിക്കാനും മുസ്ലീം പശ്ചാത്തലങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വ്യക്തികളെ മാനുഷികമാക്കാനും സഹായിക്കുന്നു. മുസ്ലിം അനുഭവങ്ങളുടെ സമ്പന്നമായ വസ്ത്രങ്ങൾ കാണിക്കുകയും ദോഷകരമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകൾ ഇല്ലാതാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനെക്കുറിച്ചാണ് ഇത്.
കമ്മ്യൂണിറ്റി ഔട്ട്റീച്ച് മറ്റൊരു ശക്തമായ ഉപകരണമാണ്. അർത്ഥവത്തായ സംഭാഷണങ്ങൾക്കായി വ്യത്യസ്ത വിശ്വാസങ്ങളിലും പശ്ചാത്തലങ്ങളിലുമുള്ള ആളുകളെ ഒരുമിച്ച് കൊണ്ടുവരുന്ന, മതാന്തര സംഭാഷണങ്ങൾ സംഘടിപ്പിക്കുന്ന ഒരു കമ്മ്യൂണിറ്റി സെന്റർ സങ്കൽപ്പിക്കുക. സംഭാഷണത്തിലൂടെയും സഹകരണത്തിലൂടെയും വ്യക്തികൾക്ക് തടസ്സങ്ങൾ തകർക്കാനും തെറ്റിദ്ധാരണകൾ ഇല്ലാതാക്കാനും അടുപ്പവും ഐക്യദാർഢ്യവും വളർത്താനും കഴിയും. എല്ലാവർക്കും വിലമതിക്കപ്പെടുന്നതും ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടതായി തോന്നുന്നതുമായ ഇടങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചാണ് ഇത്.
നേതൃത്വം മാറ്റത്തിനുള്ള സ്വരം നിശ്ചയിക്കുന്നു. രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കളും സമൂഹത്തിൽ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നവരും ഇസ്ലാമോഫോബിയയ്ക്കെതിരെ സംസാരിക്കുന്നതും ഐക്യത്തിന്റെയും സഹിഷ്ണുതയുടെയും സന്ദേശങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതും സങ്കൽപ്പിക്കുക. വൈവിധ്യത്തിനും ഉൾച്ചേർക്കലിനും വേണ്ടി അവരുടെ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിലൂടെ, മറ്റുള്ളവരെയും അങ്ങനെ ചെയ്യാൻ അവർ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നു.
ഇത് മാതൃകയാക്കി നയിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും സമൂഹത്തിൽ ഗുണപരമായ മാറ്റത്തിന്റെ ഒരു തരംഗം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചുമാണ്.
ചെറുതും വലുതുമായ ദൈനംദിന പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഇസ്ലാമോഫോബിയയെ ചെറുക്കുന്നതിൽ നമുക്കെല്ലാവർക്കും പങ്കുണ്ട്. അയൽക്കാരുമായി സംഭാഷണങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയോ, ഉൾക്കൊള്ളുന്ന നയങ്ങൾക്കായി വാദിക്കുകയോ, അല്ലെങ്കിൽ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകളെ അഭിമുഖീകരിക്കുമ്പോൾ വെല്ലുവിളിക്കുകയോ ചെയ്യുകയാണെങ്കിലും, ഓരോ ശ്രമവും പ്രധാനമാണ്. എല്ലാവർക്കും അവരുടെ പശ്ചാത്തലമോ വിശ്വാസങ്ങളോ പരിഗണിക്കാതെ അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിക്കാൻ കഴിയുന്ന കൂടുതൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതും അനുകമ്പയുള്ളതുമായ ഒരു ലോകം നമുക്ക് ഒരുമിച്ച് നിർമ്മിക്കാൻ കഴിയും.
ആഴത്തിലുള്ള ചരിത്രപരവും സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ മാനങ്ങളുള്ള ഒരു സങ്കീർണ്ണ പ്രതിഭാസമാണ് ഇസ്ലാമോഫോബിയ. അതിന്റെ ഉത്ഭവം, പ്രകടനങ്ങൾ, സ്വാധീനം, ഇന്ത്യയിൽ ഇസ്ലാമോഫോബിയയുടെ വളർച്ചക്ക് പിന്നിലുള്ള രഹസ്യവും മറ്റും ഗവൺമെന്റിന്റെ നിഗൂഢതകൾ, പരിഹാരം എന്നിവ മനസിലാക്കുന്നതിലൂടെ, അതിന്റെ തടസ്സങ്ങൾ ഇല്ലാതാക്കുന്നതിനും അവരുടെ മതവിശ്വാസങ്ങളോ പശ്ചാത്തലമോ പരിഗണിക്കാതെ എല്ലാ വ്യക്തികൾക്കും കൂടുതൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതും നീതിപൂർവകവുമായ ഒരു ലോകം കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിനും നമുക്ക് പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയും. നാഥൻ തൗഫീഖ് നൽകട്ടെ ആമീൻ